زخم فشاری آسیبی است که پوست و بافت زیرین آن را تجزیه می کند. این نوع زخم زمانی ایجاد می شود که ناحیه ای از پوست تحت فشار قرار می گیرد.
زخم فشاری از لکه های تغییر رنگ پوست گرفته تا زخم های باز که استخوان یا عضله زیرین را آشکار می‌کنند، می توانند از نظر شدت متغیر باشند. برای تشخیص بهتر نوع زخم بستر می توانید به کلینیک دکتر امیر عزتی در تهران و کرج مراجعه نمایید.
زخم فشاری
بدن انسان به طور معمول در حال حرکت است، حتی زمانی که ما خوابیم. ما دائماً موقعیت خود را تغییر می دهیم، به طور ناخود آگاه خود را در حین تماشای تلویزیون، کار پشت میز و حتی در رختخواب تنظیم می کنیم. زخم بستر اغلب در نواحی از بدن رخ می دهد که آن قسمت از عضلات و چربی کمی برخوردار می باشد و همچنین نزدیک مفاصل یا استخوان های برجسته می باشد. دنبالچه (دنباله)، تیغه های شانه، باسن، پاشنه پا و آرنج محل های رایج زخم بستر و یا همان زخم فشاری هستند.
چه کسانی در معرض ابتلا به زخم فشاری می باشند؟
هر فردی که در بستر و تحت مراقبت زندگی می کند ممکن است به زخم فشاری مبتلا شود، اما برخی عوامل احتمال ایجاد آن را بیشتر می کنند.
عوامل خطر عبارت اند از:
تحرک محدود یا عدم توانایی در تغییر موقعیت بدون کمک
این که قبلاً زخم فشاری داشته‌اید یا اکنون دچار زخم فشاری شده‌اید.
برای مدتی خوب غذا نخورده باشید.
پوست‌های نازک، خشک یا ضعیف
یک اختلال شناختی قابل توجه
هنگامی که جراحی، آسیب به نخاع، آرتریت یا بیماری، تحرک را در افراد کاهش دهد، این حرکات ممکن است متوقف شود. بدون تنظیم مجدد منظم، فشار بدن بی حرکت می تواند جریان خون را کاهش دهد و به پوست آسیب برساند. افراد مسن به خاطر اینکه مشکلات بیشتری در حرکت دارند و همچنین پوست نازکی دارد و کم آب هستند، در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.
شرایطی که بر جریان خون در بدن تأثیر می گذارد، مانند دیابت نوع 2، همچنین می تواند فرد را در برابر زخم های فشاری آسیب پذیرتر کند.
اگر دچار زخم فشاری شدم چه کار کنم؟
در این صورت پزشک شما و احتمالاً یک متخصص زخم باید آن را بررسی کند. ممکن است به یک مراقب خانگی برای کمک به درمان زخم نیاز داشته باشید. اگر خودتان در انجام این کار مشکل دارید، مراقب می‌تواند به شما در تغییر موقعیت در طول روز کمک کند.
طبقه بندی زخم فشاری
زخم بستر معمولاً به صورت لکه های قرمز رنگی شروع می شود که ممکن است با پوست اطراف متفاوت باشد. اگر به آن ها توجه نشود، به زخم های کم عمقی تبدیل می شوند که ممکن است شبیه تاول باشند. زخم به عمیق شدن ادامه می دهد و دهانه مانند می شود و چربی زیر پوست را آشکار می کند. اگر این روند به پیشرفت خود ادامه دهد، حتی بافت بیشتری از بین می رود و گاهی اوقات عضله، تاندون یا حتی استخوان در معرض دید قرار می گیرد.
مرحله 1
لایه بیرونی پوست ترک خورده و شکسته نیست اما ناحیه صورتی یا قرمز را نشان می دهد که ممکن است شبیه آفتاب سوختگی خفیف باشد. پوست ممکن است حساس، خارش دار یا دردناک باشد.
مرحله 2
پوست قرمز، متورم و دردناک است و ممکن است تاول وجود داشته باشد. در این مرحله لایه های بالایی پوست شروع به مردن می کنند.
مرحله 3
زخم از طریق پوست ترک خورده و شکسته شده تا لایه های عمیق تر بافت پوست گسترش می یابد. زخم دهانه مانند وجود دارد و این زخم مستعد عفونت است.
مرحله 4
زخم از کنار پوست و به بافت چربی، ماهیچه و استخوان گسترش می‌یابد. بافت مرده سیاه شده به نام اسکار ممکن است در زخم های باز عمیق دیده شود.
نحوه درمان زخم بستر
درمان زخم بستر به نسبت زخم فشاریشدتی که دارد، بسیار متفاوت می باشد. اگر زخم بستر شما در مراحل اولیه باشد، ممکن است با مراقبت های خانگی درمان شود؛ اما اگر این زخم پیشرفت کرده باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
مرحله 1 درمان زخم بستر
اگر متوجه گرمای خفیف و تغییر رنگ شدید، موقعیت را تنظیم کنید، پوست را با آب و صابون ملایم تمیز کنید، کاملا خشک کنید و از لوسیون ضد رطوبت استفاده کنید. اگر علائم مرحله 1 زخم بستر در عرض 48 ساعت بهبود نیافت، با پزشک خود تماس بگیرید.
مرحله 2 درمان زخم بستر
در این مرحله با کمک رژیم درمانی و مراقبت های خانگی و تمیز کردن محل زخم با کمک گاز با بانداژ های دارویی و استفاده از آنتی بیوتیک های تجویز شده قابل درمان می باشد.
مرحله 3 و ۴ درمان زخم بستر
در این مراحل زخم بستر بسیار گسترش پیدا کرده و نیاز به جراحی و درمان توسط تیم متخصص می باشد.
جلوگیری از زخم بستر
راه هایی که به شما کمک می کند تا از پیشرفت زخم بستر خود جلوگیری نمایید شامل موارد زیر می شود:
استفاده از پانسمان های مخصوص که باعث بهبود زود هنگام زخم شما می شوند، روند پیشرفت آن را نیز کند تر می کنند. سعی کنید دائما حرکت کنید و از یک‌جانشینی خودداری کنید.
استفاده از تشک ها یا بالشتک های فوم ایستا با طراحی خاص، یا تشک ها و بالشتک های پویا که دارای پمپ برای تامین جریان ثابت هوا هستند.
خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل
پیشگیری از زخم فشاری
پیشگیری کامل از زخم فشاری ممکن است دشوار باشد، اما کارهایی وجود دارد که شما می توانید برای کاهش خطر انجام دهید.
که شامل موارد زیر می باشد:
هنگامی که آن‌ها در اطراف حرکت می کنند، باید مراقب باشید تا از مالش یا اصطکاک بیش از حد روی پوست جلوگیری شود. بیمارانی که بی اختیاری دارند یا در استفاده از توالت مشکل دارند نیز باید از پماد مانع برای محافظت از پوست در برابر تحریک ادرار و سایر مواد زائد استفاده کنند.
مرتباً موقعیت خود را تغییر دهید. اگر خودتان نمی توانید موقعیت خود را تغییر دهید، یکی از بستگان یا مراقبان باید به شما کمک کند.
از روی صندلی بلند شوید. اگر فرد قدرت بالایی بدن کافی داشته باشد، باید خود را از روی صندلی چرخدار بلند کند. در صورت امکان، برای کاهش فشار روی باسن و پشت ران بر روی ویلچر این کار را انجام دهید.
سعی داشته باشید هر روز پوست خود را بررسی کنید و هر تغییری را به پزشک خود گزارش دهید.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل با پروتئین کافی و انواعی از ویتامین ها می تواند به شما در روند بهبودی تان کمک کند.
ترک سیگار نیز یکی دیگر از اقداماتی است که از آسیب رساندن به گردش خون جلوگیری می کند و احتمال ابتدا به زخم بستر را به شدت کاهش می دهد.
جمع بندی
بی توجهی در به‌کارگیری عوامل پیشگیری از زخم می تواند عواقب فاجعه باری داشته باشد. همچنین هنگامی که به زخم بستر مبتلا شدید در سریع ترین زمان ممکن خود را به کلینیک زخم برسانید. یکی از معتبرترین کلینیک‌های موجود برای درمان زخم بستر کلینیک زخم دکتر امیر عزتی می‌باشد.
بنده دچار دیابت هستم چجوری به بهبود زخم بستر کمک کنم؟
پیشنهاد می کنیم از کلینیک زخم دکتر عزتی استفاده کنید.