عارضه‌ی زخم بستر آسیبی است که پوست و بافت زیرین آن را تجزیه می کند. این زخم زمانی ایجاد می شود که ناحیه ای از پوست تحت فشار قرار بگیرد.
نحوه ایجاد عارضه‌ی زخم بستر
زمانی که فشار زیادی به ناحیه ای از پوست در مدت زمان کوتاهی وارد شود باعث عارضه‌ی زخم بستر می شود. فشار اضافی باعث اختلال در جریان خون از طریق پوست می شود. بدون خون رسانی، پوست آسیب دیده دچار کمبود اکسیژن و مواد مغذی می شود و شروع به تجزیه شدن می کند و منجر به تشکیل زخم می شود.
چه کسانی در معرض عارضه‌ی زخم بستر هستند؟
زخم های فشاری معمولاً بر افراد مبتلا به بیماری هایی تأثیر می‌گذارند که حرکت کردن برای شان دشوار است و همچنین کسانی که محدود به دراز کشیدن روی تخت یا نشستن برای مدت طولانی هستند نیز در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
شرایطی که بر جریان خون در بدن تأثیر می گذارد، مانند دیابت نوع 2، نیز می تواند فرد را در برابر عارضه‌ی زخم بستر آسیب پذیر تر کند. سیگار اجازه می دهد تا بسیاری از مواد شیمیایی سمی به بدن حمله کنند. این ها می توانند جریان خون را محدود کرده و از بهبودی جلوگیری کنند و همچنین خطر ابتلا به زخم بستر را نیز بالا ببرند.
همچنین افراد بالای 70 سال در برابر زخم بستر آسیب پذیر هستند، زیرا احتمال بروز مشکلات حرکتی و پیری پوست در آن ها بیشتر است.
سوء تغذیه یا چاقی نیز یکی دیگر از عواملی هست که شما را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می دهد.
علائم زخم بستر چیست؟
بیشتر علائم عارضه‌ی زخم بستر مربوط به عفونت های باکتریایی است که یک عارضه شایع است. زخم بستر معمولا با پوست سیاه شده، لبه های قرمز و چرک شناخته می شود.
علائم عارضه‌ی زخم بستر عبارت اند از:
- پوست سیاه یا تیره
- چرک کردن محل آسیب دیده
- تب
- گرم شدن نواحی پوستی
- بوی بد
- زخم های باز که بافت یا استخوان را نمایان می کند
- لبه های قرمز
- تورم در اطراف زخم
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید تا با درمان های ساده تر به نتیجه برسید.
شما برای درمان می توانید به کلینیک زخم دکتر عزتی مراجعه فرمایید.
عوارض زخم بستر چیست؟
عارضه‌ی زخم بستر درمان نشده می توانند به انواع مختلفی از شرایط ثانویه منجر شوند، از جمله:
- سپسیس (از نمونه باکتری هایی هستند که می توانند به جریان خون وارد شوند)
- سلولیت (التهاب بافت بدن که باعث تورم و قرمزی می شود)
- عفونت های استخوان و مفاصل
- آبسه (مجموعه چرک)
درمان و پیشگیری از عارضه‌ی زخم بستر
بسته به شدت عارضه‌ی زخم بستر، درمان های مختلفی برای مدیریت زخم و بهبودی وجود دارد. درمان زخم بستر شامل استفاده از پانسمان ها، کرم ها و ژل هایی است که برای تسریع روند بهبود و کاهش فشار بر روی پوست طراحی شده اند. گاهی اوقات برای زخم هایی که جراحت بیشتری دارند و جدی تر هستند جراحی توصیه می شود.
برای برخی افراد، زخم فشاری یک ناراحتی است که نیاز به مراقبت های پرستاری جزئی دارد. اما همین زخم بستر برای افرادی دیگر می توانند جدی باشد و منجر به عوارض تهدید کننده ای ، مانند مسمومیت خون یا قانقاریا شوند.
همچنین در مراحل پیشرفته تر زخم ممکن است درمان هایی که پزشک برای شما در نظر می گیرد شامل موراد زیر باشد:
آنتی بیوتیک ها
دادن داروی تخریب کننده باکتری به بیماران برای درمان عفونت های ناشی از زخم بستر
دبریدمان
برداشتن هرگونه بافت آسیب دیده، عفونی یا مرده از زخم بستر برای اینکه از آسیب به سایر بافت ها جلوگیری شود.
پیوند پوست
پوشاندن ناحیه آسیب دیده با پوست سالم که بیمار سلامتی قبلی خود را به دست بیاورد.
نواحی که زخم بستر ایجاد می شود:
عارضه‌ی زخم بستر معمولاً در نواحی استخوانی بدن ایجاد می شود که این موارد عبارت اند از:
- پشت بازو ها و پا ها
- باسن
- ستون فقرات
- استخوان دنبالچه
- مچ پا
- پشت سر
- پشت زانو
- پاشنه
- پایین کمر
- تیغه های شانه
مراقبت های عارضه‌ی زخم بستر
زخم را تمیز نگه دارید
برای جلوگیری از عفونت با تمیز نگه داشتن هر گونه زخم باز ضروری است. اگر پوست هنوز شکسته نشده است، باید با آب و صابون شسته شود. زخم های باز اغلب با استفاده از آب یا سالین با هر تعویض پانسمان تمیز می شوند.
استفاده از سطوح کم فشار
افراد مبتلا به زخم بستر به تخت ها و تشک های مخصوصی نیاز دارند که به بیمار اجازه دهد با کمترین فشار دراز بکشد. دستگاه های نظارت بر آسیب های فشاری که میزان رطوبت پوست، حرکت بدن و فشار را اندازه‌گیری می‌کنند، ممکن است برای جلوگیری از زخم بستر و صدمات استفاده شوند. نمونه ای از دستگاه ها تشک های حسگر فشار هستند که روی تخت ها یا ویلچر ها قرار می گیرند.
دریافت تغذیه مناسب و آبرسانی
درست غذا خوردن، دریافت ویتامین های فراوان و هیدراته ماندن، پوست را سالم نگه می دارد. تغذیه و هیدراتاسیون نیز نقش مهمی در بهبود عارضه‌ی زخم بستر دارد. در صورت لزوم، در مورد مکمل های ویتامین و تغذیه (مانند روی، آنتی اکسیدان ها) حتما با پزشک خودتان مشورت کنید.
همچنین اگر سوءتغذیه دارید یا در معرض خطر سوء تغذیه هستید، مصرف پروتئین، مایعات و انرژی باید افزایش یابد.
بررسی روزانه
سعی کنید روزانه پوست خودتان را از نظر اینکه قرمز و یا تغییر رنگ داده باشد بررسی کنید. هرگز نواحی استخوانی را ماساژ ندهید زیرا پوست بسیار ظریف است و ممکن است که زخم شود و عفونت کند. استفاده از محصولات مرطوب کننده برای نرم نگه داشتن پوست و جلوگیری از خشکی را نیز فراموش نکنید.
جلوگیری از ابتلا به عارضه‌ی زخم بستر
نکات زیر می تواند به جلوگیری از زخم بستر کمک کند:
رفع فشار مستقیم از بهترین اقدامات برای پیشگیری از این بیماری می باشد. برای دفع فشار مستقیمی که به پوست شما وارد می شود موقعیت خود را تغییر دهید و تا حد امکان سعی کنید دائما حرکت داشته باشید همچنین اگر می توانید برای کاهش به نواحی خاص چند دقیقه بایستید و دوباره به کارتان برسید.
اگر نمی توانید حرکت کنید، از مراقب خود بخواهید که مرتباً موقعیت شما را تغییر دهد این تغییر موقعیت باید حداقل هر 2 ساعت یک بار انجام شود.
مورد دیگری که می تواند به شما در جلوگیری از زخم بستر کمک کند استفاده از تشک ها و بالشتک های مخصوص کاهش فشار می باشد.
همچنین مراقبت از پوست نیز تاثیر زیادی در جلوگیری از ایجاد زخم دارد. سعی کنید تا جایی که ممکن است پوست خودتان را با آب مرطوب نگه ندارید. از استفاده از صابون های معطر خودداری کنید زیرا این صابون ها پوست شما را بیشتر خشک می کنند و این خشکی باعث ایجاد عارضه‌ی زخم بستر می شود.
یکی دیگر از مواردی که باید رعایت کنید ان است که از استفاده از پودر تالک خودداری کنید زیرا این کار باعث خشک شدن چربی طبیعی پوست می شود، پس همیشه سعی کنید پوست خود را به خوبی مرطوب نگه دارید.
جمع بندی
زخم بستر قابل پیشگیری می باشد، بنابراین مهم است که پوست خود را دو بار در روز برای علائم اولیه بررسی کنید و به سرعت آن ها را درمان کنید. درمان زود هنگام احتمال تجربه عوارضی از جمله عفونت را کاهش می دهد. روند بهبودی شما بستگی به مرحله زخم شما دارد.
هر چه زود تر تشخیص داده شود، زود تر می توانید درمان و بهبودی را شروع کنید. مراحل بعدی اغلب به درمان های تهاجمی تر و زمان بهبودی طولانی تر نیاز دارند.
یکی از بهترین کلینیک های موجود برا درمان زخم بستر کلینیک زخم دکتر امیر عزتی می باشد.
